( WORKING SAFETY WITH MACHINE)
การป้องกันอันตรายจากเครื่องจักรกล หรือการทำการ์ดเครื่องจักร หมายถึงการกระทำใด ๆ ก็ตามที่ ที่ส่งผลให้เครื่อง จักรมีลักษณะ หรือคุณสมบัติที่ปลอดภัยต่อ การปฏิบัติ งานอย่างปกติ โดยไม่มีผลต่อ สมรรถนะ ของเครื่องจักร หรือต่อ ความ ชำนาญของเครื่องจักรกล นั้น ทำงาน
การทำการ์ดเครื่องจักรกลมีหลายลักษณะ ขึ้นอยู่กับลักษณะของเครื่องจักรกล แบ่งได้เป็น 3 ประเภทใหญ่ ๆ
* เครื่องต้นกำลัง ( Prime mover machinery )
* เครื่องส่งกำลัง ( Transmission machinery )
* เครื่องจักรทำการผลิต ( Production machinery )
การทำงานกับเครื่องจักร ต้องระมัดระ วัง
เป้าหมายในการออกแบบการ์ดเครื่องจักรกล
1. ให้การป้องกันอันตรายตั้งแต้ต้นมือ หมายความว่า เครื่องจักรกลต้องไม่ทำงาน หากมีสิ่งแปลกปลอมไปอยู่ในบริเวณ อันตราย ของ เครื่อง จักรกล นั้น ลักษณะของการ์ดประเภทนี้ให้ ความ ปลอดภัยสูง
2. ให้การป้องกันมิให้ส่วน ของร่างกายเข้าใกล้เขตอันตราย ในบางครั้งการควบคุม เครื่องจักรกลในทันทีทันใดอาจจะ กระทำ ไม่ได้ หรืออาจก่อ ให้เกิดความเสียหายแก่ระบบ เครื่องจักรดังนั้น การต่อเติมชิ้นส่วนบางชิ้นส่วน เข้าไปแล้ว ป้องกัน อันตรายได้จึงเป็นทางเลือกที่ดี
การทำการ์ดให้เกิดความปลอดภัย ในการใช้เครื่องจักรกล มี 4 ประการสำคัญ
1 .หลักการป้องกันหรือขัดขวางมิให้เข้าไปสัมผัสจุดอันตรายของเครื่อง ได้แก่
ออกแบบเครื่องจักรโดยวางจุดอันตรายไว้ภายใน จำกัดขนาดของช่องเปิดมิให้มือหรืออวัยวะอื่นเข้าได้
จัดช่องวางที่เหมาะสมเพื่อป้องกันมิให้เกิดการหนีบอัด หรือกระแทกของอวัยวะระหว่างผิวงานของเครื่องจักร แผ่นหรือตะแกรงปิดกั้นถาวร มิให้ส่วนที่มีอันตรายโผล่ หรือเปิดเผย ต่อการสัมผัสได้
การใช้ปุ่มควบคุม 2 ปุ่ม
การใช้ชุดควบคุมที่อยู่ใกล้ (Remote Control )
การใช้ก้านหรือราวป้องกัน ที่ควบคุมด้วยเครื่องด้วยที่เรียกว่าราวนิรภัยหรือฝาครอบนิรภัย
4 .หลักการปัดให้พ้นเขตอันตรายก่อนทำงาน ซึ่งได้แก่ เครื่องปัดมือออกก่อนตัด ตะแกรงกดหรือกวาดสิ่งกีดขวางก่อนใบมีดจะเคลื่อนไป
เมื่อ มี ปัญหาควรร่วม กัน คิด เพื่อแก้ไข
การทำงานกับเครื่องจักรที่ใช้มือต้องมั่นใจว่า ปลอดภัย
ตัวอย่างประยุกต์การใช้งานหลักการทำการ์ดเครื่องจักรกล
1.การจัดช่องเปิดที่ปลอดภัย โดยการทำตะแกรงหรือกรงแผ่นกั้น เพื่อขัดขวางมิให้นิ้วมือเข้าไป สามารถมองเห็นภายในได้ ขนาดที่เหมาะสม ของช่องเปิดที่ปลอดภัยเป็นดังนี้
2. การใช้ปุ่มควบคุม 2 ปุ่ม สำหรับการทำงานคนเดียว
ข้อดีของการใช้ปุ่ม 2ปุ่ม
1. มือของคนงานจะต้องออกจากจุดอันตรายบนเครื่อง2. มือข้างหนึ่งข้างใดปล่อยจากปุ่ม เครื่องจะไม่ทำงาน
ข้อจำกัดในการใช้การ์ดแบบนี้
1. ใช้ไม่ได้กับงานที่คนงานต้องจับชิ้นงาน 2. เมื่อคลัทช์ชำรุด ชุดหัวอัดอาจทำงานซ้ำเป็นครั้งที่ 2 อาจทำอันตรายแก่มือคนงานได้
3. การใช้ระบบแสงนิรภัย โดยการใช้หลักว่า ลำแสงถูกบังจะทำให้เครื่องหยุดทำงานไม่ว่ากรณีใด ๆ หากเกิดความ บกพร่องต่อระบบแสง ทำให้แสงดับ เครื่องจะต้องไม่ทำงาน
ข้อดีในการใช้งาน
1. ไม่มีชิ้นส่วนเครื่องกลที่เป็นวัสดุแข็ง หรือโลหะอื่นใดขวางหน้าอยู่ ทำให้สะดวกแก่การทำงานมาก
2 .คนควบคุมเครื่องมองเห็นได้ทั่วถึง
3. ใช้กับเครื่องขนาดใหญ่ที่ทำงานหลายแบบ ซึ่งไม่เหมาะกับการใช้การ์ดชนิดอื่น
ข้อจำกัดในการใช้การ์ดแบบนี้
1. จะใช้กับเครื่องตัดที่สามรถหยุดได้ทุกขณะที่หัวตัด หรือหัวอัด ชนิดที่กำลังเคลื่อนตัวลงมาเท่านั้น ชนิดที่เคลื่อนแล้วหยุดจะใช้ไม่ได้ บริเวณแสงส่องต้องห่างจากจุดอันตรายมากพอ ที่จะมีเวลาให้เครื่องหยุดก่อนทัน ก่อนมือจะเข้าไปถึง
2. ต้องมีจำนวนแสงกว้างพอจึงจะปลอดภัย ต้องหมั่นตรวจและซ่อมบำรุง เพราะหากขาดไป 1 ดวงเครื่องจะไม่ทำงาน
4. การใช้ก้านนิรภัย ก้านนิรภัยมีหลายลักษณะ ทำงานด้วยการ กวาด หรือ ปัด ผ่านหน้าบริเวณอันตราย ก่อนที่อันตราย จะเกิด
ข้อดีในการใช้งาน
1. ใช้ได้กับเครื่องอัดขนาดเล็ก ๆเท่านั้น ขนาดกว้างไม่เกิน 6 นิ้ว
2. การเคลื่อนที่ของก้านนิรภัยเป็นไปตามการเคลื่อนที่ของหัวอัด แม้ว่าคลัทช์จะทำงานผิดพลาด ทำให้หัวอัดเคลื่อนตัวลงมา แขนนิรภัยก็จะทำงานอีกคู่กัน จึงปลอดภัยกว่า
3. ตัวการ์ดแบบนี้ง่ายแก่การปรับ
ข้อจำกัดในการใช้การ์ด
1. ความยาวของก้านนิรภัยจะต้องมากพอ ต่อการแกว่งและปัด ในระยะที่ยาวเท่ากับความยาวของช่วงอันตราย ถ้างานยาวมาก ก้านยาวจะไม่สะดวก
2. ในกรณีที่แท่นปั๊มมีขนาดใหญ่ หากมือคนงานเกิดติดอยู่ในแท่น แขนของคนงานอาจหักได้จากการปัดของก้าน
3. การใช้ก้านนิรภัยมิได้ห่อหุ้ม หรือปิดกั้นอันตรายไว้ แต่อย่างใด
5. การใช้เครื่องดึงมือออกก่อนการทำงาน
ข้อดีในการใช้งาน
1. เครื่องจะดึงมือคนงานออกทุกครั้งในจังหวะที่หัวอัดเคลื่อนที่ลงมา โดยความตั้งใจหรืออุบัติเหตุก็ตาม จึงปลอดภัย
2. อุปกรณ์ดึงมือนี้ต่อกับเครื่อง จึงไม่ต้องเพิ่มแรงงาน หรือ ความยุ่งยากใด ๆ เพิ่มจากการทำงานปรกติของคนงาน
3. ให้ความปลอดภัยสูง หากได้รับการออกแบบและปรับระยะให้เหมาะสม
4. ไม่ขัดขวางหรือบังสายตาคนงานแต่อย่างใด
ข้อจำกัดในการใช้การ์ดนี้
1. ใช้ได้เฉพาะกับระบบงานสมบูรณ์แบบคนงาน ไม่ต้องเดินไปไหนเท่านั้น
2. เกิดเหตุฉุกเฉินคนงานอาจตกใจและวิ่งหนีออกไปไม่ทัน
3. คนงานอาจละเลยต่อการสวมลวดดึงเข้ากับข้อมือก็ได้
4. การปรับระยะดึงที่เหมาะสมต้องกระทำอยู่เสมอ
5. เมื่อเปลี่ยนชิ้นงานที่มีขนาดผิดไป ต้องปรับระยะดึงให้เหมาะสมใหม่
6. หากแท่นหัวเคลื่อนที่สั้น ๆ ต้องมีระบบ รอกทดสอบ เพื่อขยายระยะชักให้เพียงพอ
7. ต้องใช้เนื้อที่หนาแท่นเครื่องบางส่วนในการติดตั้งอุปกรณ์ ทำให้เปลืองเนื้อที่ไปบ้าง
6. การใช้แผ่นกั้นเคลื่อนที่ได้
ข้อดีในการใช้งาน
1. เมื่อแผ่นกั้นยกเลื่อนขึ้น แท่นหัวอัดจะไม่เคลื่อนตัวลงมาเด็ดขาด ทำให้ปลอดภัย
2. ตราบใดที่แผ่นกั้นปิดไม่สนิท เครื่องจะไม่ทำงาน
3. ปรับปรุงเพื่อเปลี่ยนแบบเป็นวิธีอื่น ๆได้
ข้อจำกัดในการใช้การ์ดนี้
1. หากกลไกควบคุมคลัทช์บกพร่อง แผ่นกั้นอาจไม่สามารถ ล็อกชุดหัวอัดมิให้เคลื่อนตัวลงมาได้
2. หากออกแบบไว้ไม่เหมาะสม อาจกดลงด้วยแรงมากเกินไป อาจเป็นอันตรายต่อคนคุมเครื่องโดยตรง
7. การใช้แผ่นกั้นแบบอยู่กับที่ แผ่นกั้นแบบนี้ เป็นได้ทั้งโลหะแผ่น พลาสติก ตะแกรงลวดหรือตะแกรงเหล็ก ที่มีขนาด เล็ก พอที่จะ ไม่ให้มือ ลอด ผ่านได้ เหมาะสมกับเครื่องทีมีกำลัง การทำงานจำกัด ชิ้นงานมีความเปลี่ยนแปลง ขนาด ไม่มาก ตัวอย่างที่เหมาะสม คือเครื่องตัดโลหะแผ่น ซึ่งจะ ตัดโลหะที่ความหนาจำกัด จะเปลี่ยนเฉพาะขนาดความ กว้างเท่านั้น ดังนั้นสามรถติดตั้งแผ่นกั้นอย่างถาวรได้ โดยทิ้งช่องห่างของทางเข้า ออกมีค่า ที่ปลอดภัย
8. การใช้แผ่นกั้นชนิดพับได้
9.การใช้คนเจ็บเป็นตัวป้องกันอันตราย หลักการคือ คนงานที่ได้รับอันตรายจะหมดสติ จะต้องกระโดด หรือ เคลื่อนที่ ตำแหน่งเท้าไปจากเดิม ดังนั้น ตำแหน่งวางเท้าใช้ควบคุมเครื่องได้ คนงานจะเหยียบคันบังคับที่เท้าข้างใดก็ได้ เครื่อง จึง จะทำงาน เมื่อประสบอันตราย ปล่อยขาเหยียบจะหยุด ทำงานทันที
10.ใช้เครื่องมือจับชิ้นงานป้อนแทนมือ ซึ่งอาจจะเห็นว่าถนัดสู้ใช้มือไม่ได้ แต่ในระยะแรกอาจไม่ชำนาญ แต่เมื่อ เวลา ผ่านไป จนทำงาน ชำนาญ แล้ว ความรวดเร็วจะไกล้เคียงกันมาก เครื่องมือจับชิ้นงานอาจประกอบด้วย ตะขอเกี่ยว คีมคีบ คีมหนีบ แผ่นแซะ หัวจับด้วยแม่เหล็ก หัวจับด้วย สุญญากาศ
ปัจจัยในการพิจารณาในการเลือกใช้ เครื่องมือจับชิ้นงาน
1. ออกแบบเครื่องมือให้ใช้สะดวก และถนัดมือที่สุด เช่น น้ำหนักเบา ได้ศูนย์ มีด้ามจับ สะดวก หยิบง่าย
2. คีมหนีบแบบต่าง ๆ ควรติดสปริงคายไว้ เพื่อให้คีมคายปาก คีบออกได้เองเมื่อปล่อยมือออก
3. เพื่อลดความสึกหรอของแม่พิมพ์ หรือขอบชิ้นงานตรงปลายหนีบของคีมจับควรสวมต่อด้วยวัสดุอ่อนที่เหมาะสม
4. วัสดุที่ใช้ทำคีมควรคงทนต่อสภาพการใช้งาน โดยเฉพาะตรงปากจับไม่ควรเป็นสนิม
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น